Tinnitus Teşhis ve Tedavisi(Kulak Çınlaması)
KULAK ÇINLAMASI (TİNNİTUS)
Kulak çınlaması (tinnitus), dış bir ses kaynağı olmaksızın kulakta veya başta duyulan seslerdir. Bu sesler genellikle çınlama, uğultu, ıslık, vızıltı, kalp atışı sesi (pulsasyon) veya tıslama şeklinde hissedilebilir. Kulak çınlaması geçici olabileceği gibi kalıcı da olabilir ve yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir.
Kulak çınlaması, çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Yüksek seslere uzun süre maruz kalma, özellikle kulaklıkla yüksek sesle müzik dinleme veya gürültülü ortamlarda çalışma, iç kulaktaki hassas hücrelere zarar vererek bu duruma yol açabilir.
Yaşlanma ile birlikte ortaya çıkan işitme kaybı da yaygın bir nedendir. Kulak kiri birikmesi, kulak enfeksiyonları veya orta kulakta sıvı birikimi gibi durumlar da kulak çınlamasına sebep olabilir. Ayrıca, bazı ilaçlar (örneğin, yüksek dozda aspirin veya belirli antibiyotikler), yüksek tansiyon, diyabet, tiroid sorunları, boyun hastalıkları, çene eklemi problemleri ve baş-boyun yaralanmaları gibi sağlık problemleri de kulak çınlaması gelişimine katkıda bulunabilir.
Kulak Çınlaması Tedavisi
Tedavi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir. Eğer neden bulunabilir ise nedene yönelik tıbbi tedavi yapılır. Altta yatan neden bulunamaz veya tedavi edilemez ise terapi seçenekleri değerlendirilir.
Tinnitus terapisi, kişinin yaşam kalitesini artırmak ve kulak çınlamasının etkilerini azaltmak amacıyla çeşitli yöntemler kullanır. İşte başlıca tinnitus terapisi seçenekleri:
1. Ses/Müzik Terapisi
Beyaz Gürültü Cihazları: Bu cihazlar, tinnitusu maskelemek için sürekli arka plan sesi üretir. Su akışı, rüzgâr sesi veya beyaz gürültü gibi doğal sesler yayar.
Kulak İçi Ses Jeneratörleri: İşitme cihazlarına benzeyen bu cihazlar, tinnitus sesini bastırmak için sürekli düşük düzeyde ses yayar.
Müzik veya Doğa Sesleri: Uyumayı kolaylaştırmak veya dikkati dağıtmak için müzik veya doğa sesleri dinlemeyi içerir.
2. İşitme Cihazları
İşitme kaybı olan kişilerde, işitme cihazları hem işitme kaybını düzeltmeye hem de tinnitusun etkilerini azaltmaya yardımcı olabilir. İşitme cihazları çevresel sesleri artırarak tinnitusu daha az fark edilir hale getirir.
3. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)
BDT, tinnitusun psikolojik etkilerini yönetmeye yardımcı olur. Bu terapi, tinnitusun neden olduğu stres, anksiyete ve depresyon gibi duygusal tepkileri azaltmayı hedefler. BDT, olumsuz düşünce ve davranışları değiştirmeye odaklanır ve kişinin tinnitusa karşı daha olumlu bir tutum geliştirmesine yardımcı olabilir.
4. Transkutan Elektriksel Sinir Stimülasyonu (TENS)
TENS cihazları, deri üzerine yerleştirilen elektrotlar aracılığıyla elektriksel uyarılar gönderir. Bu uyarılar, sinir yollarını etkileyerek ağrı ve diğer semptomları hafifletmeye çalışır. Tinnitus tedavisinde TENS, özellikle kulak çevresindeki veya boyundaki sinirlerin uyarılması yoluyla uygulanır.
5. Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Stres Yönetimi: Yoga, meditasyon ve nefes egzersizleri gibi stres yönetimi teknikleri, tinnitus semptomlarını hafifletebilir.
Düzenli Egzersiz ve Sağlıklı Beslenme: Genel sağlığın iyileştirilmesi, tinnitus semptomlarını azaltabilir.
Kafein ve Alkol Tüketiminin Azaltılması: Bu maddeler tinnitus semptomlarını kötüleştirebilir.
6. Alternatif Terapiler
Akupunktur: Bazı kişilerde tinnitus semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.
Hipnoterapi: Tinnitusun algısını ve buna verilen duygusal tepkiyi değiştirmeye yardımcı olabilir.
7. Destek Grupları ve Danışmanlık
Tinnitus ile yaşayan diğer kişilerle deneyim paylaşımı ve destek almak, başa çıkmayı kolaylaştırabilir. Danışmanlık hizmetleri, duygusal destek sağlar ve kişiye özel başa çıkma stratejileri sunar.
Tinnitus tedavisi kişiye özgü olmalıdır. Tedavi seçeneklerini değerlendirmek ve en uygun terapileri belirlemek için bir kulak burun boğaz uzmanına (KBB doktoru) başvurmak önemlidir.
(Nazife Öztürk Özdeş , Araştırma Görevlisi, Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları Uzmanı Katkılarıyla)