Pediatrik(Çocuk) Kulak Burun Boğaz Hastalıkları

Bebek ve Çocuklarda İşitme Kaybı

Yeni doğan bebeklerde ve çocuklarda en önemli sorunlardan biri çocuğun işitmesinin normal olup olmadığının saptanmasıdır. Bebek yeni doğduğunda veya daha sonraki dönemlerde, anne ve baba ile sesli iletişim kuramadığı için başlangıçta bir işitme kaybının olup olmadığının aile tarafından saptanması zordur. Ancak her bilinçli anne ve baba çocuklarının işitmelerinin normal olup olmadığını kendisi öncelikle kontrol edebilir.

Ülkemizde aileler sağlık konusunda her geçen gün daha da bilinçlenmekle beraber, geleneksel yapı nedeniyle, Anadolu’da akraba evlilikleri, kan uyuşmazlıkları ve annenin hamilelik döneminde geçirdiği bazı enfeksiyonlar, bilinçsizce kullandığı ilaçlar ya da farkında olmadan gebe iken maruz kaldığı radyasyon gibi bazı sorunlar nedeniyle, bebekte doğum sonrası sağlık sorunları ortaya çıkabilmektedir. Öte yandan bebeğin doğum sonrası erken dönemde geçirdiği enfeksiyonlar, yüksek ateş nedeniyle kalıcı işitme kayıpları ve buna benzer sorunlar yaşanmaktadır.

İşitme kaybının erken dönemde saptanması, ona göre önlemler alınması, çocuğun işitmesini düzeltebilir ya da düzeltilmesi mümkün olmayan işitme sorunlarında erken dönemde çocuğun özel eğitim alarak topluma kazandırılması ve kendine yeterli, çevreyle iletişim kurabilen bir birey olması sağlanabilir.

“Çocuğumuz duyuyor mu?” sorusuna yanıt vermek istiyorsak anne ve babaların işitme ile ilgili bu bilgileri gözden geçirmesi faydalı olacaktır.

Bebek, doğumdan kısa süre sonrasında el çırpma, kapının çarpılması gibi ani ve yüksek seslere gözlerini kırparak, irkilerek veya gözlerini genişçe açarak yanıt verir.

1 Aylıkken; ani çalışmaya başlayan elektrik süpürgesi, yüksek müzik sesi gibi sesleri, durup dinlemeye başlar.

4 Aylıkken; anne ve babasının sesine gülerek yada arkasında iseniz o sesi arayarak cevap verir.

7 Aylıkken; bir şeylerle tamamen meşgul değilse, anne ve babanın hafif sesine bile dönerek bakar.

9 Aylıkken; tanıdığı sesleri dinler ve görmediği sesin kaynağını arar.

12 Aylıkken; kendi ismine yada bildiği bazı kelimelere cevap verir yada sizi cevaplayabilir.

Bunlar, bir ailenin çocuklarının işitme durumunu test etmek için yapabileceği en basit yöntemlerdir. İşitme ile ilgili daha objektif, güvenilir bilgi edinilmek isteniyorsa, bir kulak burun boğaz hekimine çocuğun muayene ettirilmesi en öncelikli yapılması gereken iştir. Doktor, eğer bir işitme kaybından şüpheleniyorsa çocuğa bazı testler yapacak ve işitme ölçümlerini bir odyoloji merkezinde yaptıracaktır. Kulakta herhangi bir doğumsal anomali, problem, iltihaplanma, zar ve orta kulak kemiklerinde sorun olup olmadığı kulak burun boğaz hekimince muayene ile saptanır.

Bunlara ek olarak, otoakustik emisyon(OAE), beyin sapı uyarılmış potansiyellerinin ölçümü (BERA testi) özellikle ilk 1 yaşa dek uygulanan önemli testlerdir. Bu testler gelişmiş ülkelerde ve ülkemizde büyük merkezlerde yeni doğan bebeklere rutin olarak uygulanmakta olup, erken dönemde işitme kaybının tespiti için oldukça önem teşkil etmektedir. Öte yandan, bu testlerde başarı oldukça yüksek olup bebeklerin ve çocukların işitme kayıpları erken dönemde tespit edilip, aileler uyarılmakta ve erken önlem almaları sağlanmaktadır. 1 yaş sonrası çocuklarda “Oyuncak diskriminasyon testi”, odyolojik incelemeler, orta kulak basınçlarının ve orta kulak reflekslerinin ölçülmesi, oyun odyometresi gibi yöntemlerle işitme seviyeleri ölçülmektedir. Çocuklarda, gerekli durumlarda, genel anestezi ile çocuk kısa süreli anestezinarkoz altında iç ve orta kulağın bilgisayarlı tomografisi ve iç kulak kanalının MR filmi çekilebilmektedir.

Erken dönemde işitme kaybı olduğu saptanan çocuklara vakit kaybetmeden, işitme düzeyine göre, işitme cihazı, biyonik kulak (koklear implant) gibi cihazlar takılarak daha iyi duyması sağlanmakta ve özel eğitim alması sağlanarak (işitme engellilerle ilgili özel okullar ve özel sınıflarda, bu konu ile ilgili eğitim almış öğretmen ve eğitmenlerle) çocuğun topluma kazandırılması ve sosyal bir birey olması sağlanmaktadır. Bebeğiniz veya çocuğunuz, yüksek sesli uyaranlara cevap vermiyorsa, sizinle iletişim kurmuyorsa, belli aylarda belli sesleri çıkarmıyor, “anne-baba” sözcüklerini söylemiyorsa, vakit kaybetmeden bir kulak burun boğaz uzmanına giderek çocuğun işitmesinin değerlendirilmesini istemelisiniz.

İşitme kaybından değil, geç kalmaktan korkun!