İşitme Kaybı
İŞİTME NEDİR?
İşitme, ses dalgalarının kulak yoluyla algılanarak beyinde anlamlı bir şekilde yorumlanması sürecidir. Bu kompleks süreç, bir dizi anatomik ve fizyolojik adımla gerçekleşir. İşitmenin temel aşamaları şunlardır:
1. Ses Dalgalarının Toplanması
Dış Kulak: Ses dalgaları dış kulak (kulak kepçesi ve kulak kanalı) tarafından toplanır ve yönlendirilir.
Kulak Zarı (Timpanik Membran): Ses dalgaları kulak zarına çarparak titreşimler oluşturur.
2. Titreşimlerin İletilmesi
Orta Kulak: Kulak zarı titreşimleri üç küçük kemikçiğe (çekiç, örs, üzengi) iletir. Bu kemikçikler titreşimleri mekanik olarak büyüterek oval pencereye iletir.
3. Titreşimlerin Sese Dönüşmesi
İç Kulak (Koklea): Oval pencereye iletilen titreşimler, sıvı dolu kokleada dalgalar oluşturur. Koklea içindeki tüylü hücreler bu sıvı dalgaları mekanik titreşimlerden elektrik sinyallerine dönüştürür.
4. Sinyallerin Beyne İletilmesi
İşitme Siniri (Koklear Sinir): Elektrik sinyalleri işitme siniri aracılığıyla beyne iletilir.
Beyinde İşitme: Beynin işitme merkezleri bu sinyalleri alır ve yorumlar, böylece seslerin ne olduğunu anlarız.
İŞİTME KAYBI
İşitme kaybı, bir kişinin sesleri duyma yeteneğinde kısmi veya tam bir azalma yaşaması durumudur. İşitme kaybı, geçici veya kalıcı olabilir ve çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Genel olarak, işitme kaybı üç ana kategoriye ayrılır:
-İletim Tipi İşitme Kaybı: Bu tür işitme kaybı, dış veya orta kulaktaki bir problemin ses dalgalarının iç kulağa iletilmesini engellemesi sonucu oluşur. Genellikle kulak kiri, kulak enfeksiyonları, kulak zarının delinmesi veya orta kulakta sıvı birikmesi gibi nedenlerden kaynaklanır.
-Sensörinöral İşitme Kaybı: İç kulak veya işitme siniri ile ilgili problemlerden kaynaklanır. Bu tür işitme kaybı genellikle yaşlanma (presbiakuzi), yüksek gürültüye maruz kalma, bazı ilaçlar, genetik faktörler veya belirli hastalıklar sonucu ortaya çıkar.
-Mikst (Karışık) Tip İşitme Kaybı: Hem iletim tipi hem de sensörinöral işitme kaybının bir arada bulunması durumudur.
İşitme kaybının belirtileri şunlar olabilir:
Konuşmaları veya diğer sesleri duymakta zorlanma,
Özellikle gürültülü ortamlarda konuşulanları anlama güçlüğü,
Kulakta çınlama (tinnitus),
Televizyon veya radyoyu yüksek sesle dinleme ihtiyacı,
Konuşmaların anlaşılmasında bulanıklık veya yankı hissi.
İşitme kaybının doğru bir şekilde teşhis edilmesi ve tedavi edilmesi için bir kulak burun boğaz uzmanına başvurmak önemlidir. İşitme kaybı, kulak burun boğaz muayenesi ve odyolojik değerlendirme ile teşhis edilebilir ve tedavi edilebilir.
Tedavi yöntemleri arasında işitme cihazları, koklear implantlar, ilaçlar veya cerrahi müdahaleler bulunabilir. İşitme kaybı yaşayan kişilerin yaşam kalitesini artırmak için uygun tedavi ve destek yöntemlerine başvurmak önemlidir.
İşitme Sağlığı
İşitme sağlığını korumak, yüksek gürültüden kaçınmak, düzenli işitme testleri yaptırmak ve işitme problemleri ortaya çıktığında erken tedaviye başvurmakla mümkündür. Ayrıca, işitme cihazları ve diğer işitme destek teknolojileri, işitme kaybı olan bireylerin yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olmaktadır.
(Nazife Öztürk Özdeş , Araştırma Görevlisi, Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları Uzmanı Katkılarıyla)