Adenoid Vejetasyon – Geniz Eti Nedir?
Geniz eti, burun ve boğazın birleşim yerinde (geniz bölgesi-nazofarenks) yer alan ve bağışıklık sisteminde görev yapan lenfatik bir yapıdır. Bağışıklık için gerekli ve faydalı olmasına rağmen geniz etiyle ilgili sorunlar ortaya çıkabilir. Geniz eti, çocukluk döneminde 2-4 yaş civarında fizyolojik olarak büyür (ancak 1 yaşından küçük çocuklarda da büyümüş bir geniz eti mevcut olabilir) ve artan boyut sorunlara neden olabilir.
Geniz eti, geçirilen üst solunum yolu enfeksiyonları, alerjik ve genetik sebeplerle büyüyebilir. Büyüklüğü nedeniyle de burundan geçen hava yolunu tıkayabilir. Bu sebeple de çocukta bazı solunum problemleri ve buna bağlı semptomlar ortaya çıkabilir.
Büyümüş bir Adenoid Vejetasyon Hangi Sorunlara Açabilir?
Büyümüş bir geniz eti horlamaya, açık ağızla dolaşan bir çocuğa, ağızdan nefes almaya, burunda kalıcı tıkanıklığa, burun akıntısına, ağızdan salya akmasına, orta kulakta su toplanması ile karakterize kulak sorunlarına( sık kulak iltihabı), işitme kaybı, sinüzite, sık bademcik iltihabına ve ses kalitesinde bozulmaya (soğuk algınlığındaki gibi çıkan sese) neden olabilir.
Bu semptomların çoğu geçici olabilir; ancak yukarıdaki belirtilerin devam etmesi bir Kulak Burun Boğaz uzmanı veya KBB uzmanı tarafından değerlendirmeyi gerektirebilir.
Uzun süreli geniz eti varlığında vücutta geri dönüşü zor olan bazı değişiklikler olabilir !
Öncelikle sürekli ağız solunumu, diş ve damak gelişimini bozarak, damakta kubbeleşmeye, ortodontik sorunlara yol açabilir. Çocukta dişlerin sıralanması düzensiz olabilir, aralıklı ve eğri dişler ve dar bir üst çene yapısı oluşabilir. Üst damakta daralma, ve ön üst dişlerde öne ve dışarı doğru yer değişimi olur ve halk arasında ‘’dişlek ‘’ adı verilen yüz deformitesi oluşabilir. Bu çocuklarda gerek yüz, kafa ve vücut gelişiminde geriliklier, üst yüz kısmında gerilik ve yüzün küçük kalması, sürekli ağız açık dolaşma, oksijenlenmede azalma nedeniyle, okul başarısında azalma, ve durağan yapılı çocuklar oluşabilir. Bu çocukların bir ortodontist tarafından değerlendirilmesi gerekebilir.
Bu tip çocuklar iştahsız, sinirlidir. Gece uyku sırasında baş-boyun bölgesinde aşırı terleme, yatakta çok hareketli yatma, bazan da gece altına kaçırma sorunları söz konusu olabilmektedir.
Geniz Eti Nasıl Değerlendirilir?
Fiberoptik endoskop yardımı veya röntgen kullanılmadan geniz eti görülemez. Bir KBB uzmanı, geniz etini tespit edebilmek için çocuğunuzun burnuna flexibl (halk arasında hortum)bir endoskopla nazofaringoskopi yaparak çocuğunuzu değerlendirebilir .
Büyümüş Adenoid Vejetasyon Nasıl Tedavi Edilir?
Eğer geniz eti büyümüşse ancak semptomlara neden olmuyorsa herhangi bir tedaviye gerek yoktur. Burun tıkanıklığı, horlama veya enfeksiyon gibi semptomlara neden oluyorsa burun spreyleri ve antialerjik ilaçlar denenmesi gerekebilir. Eğer ilaçlarla geniz eti küçülmüyorsa ve çocuğun şikayetleri varsa bir ameliyatla geniz eti alınması gereklidir.
Yapılan ameliyata adenoidektomi ameliyatı denmektedir.
Adenoidektomi Ameliyatı
Genel anestezi altında hastanede yapılır.
Ameliyat öncesi çocuğun tahlilleri yapılarak anestezi almasında ve ameliyat olmasında sakınca olmadığı gerek KBB uzmanı ve gerekse de anestezi uzmanı tarafından değerlendirildikten sonra ameliyat yapılabilir.
Yaklaşık bir saat süren bir ameliyattır. Geniz eti ağızdan müdahale edilerek ve endoskopla burundan kontrol edilerek yapılan bir ameliyattır.
Ameliyat sonrası hastanın bir gece hastanede gözlem altında kalması yararlı olacaktır.
Ameliyat sonrası, proflaktik antibiyotikler, ağrı kesiciler kullanılabilir. Gece, saat başı 15 dakika soğuk buhar uygulaması hastayı rahatlatır.
Ameliyat sonrası 2-3 gün soğuk-sulu ve yumuşak gıda tüketmesi önerilir.
Ameliyattan sonra hasta kontrollere çağırılır.
Horlama semptomu ameliyat sonrası hemen kesilmeyebilir. Operasyon bölgesinde oluşan ödeme bağlı olarak 15 gün – 1 ay horlama devam edebilir. Horlama, giderek azalır ve kesilir.
Geniz Eti Varlığında Eşlik Eden Hastalılar Nelerdir ?
Adenoid vejetasyon olan çocuklarda geniz bölgesinde adenoid kitlesinin bu bölgeyi daraltması ve östaki tüplerinin geniz bölgesindeki açıklıklarını tıkayarak orta kulakta negatif hava basıncı oluşmasına ve zamanla orta kulakta sıvı toplanmasına neden olabilir. Bu sık orta kulak iltihabına ve işitme azlığına sebep olur. Bu sebeple eğer saptanırsa adenoidektomi ile birlikte kulaklara tüp takılması gerekebilir.
Adenoid vejetasyona sık geçirilen bademcik atakları ve kronik tonsillit hastalığı eşlik edebilir. Tonsillerin alınması da aynı ameliyatta gerekebilir.
Geniz eti olan çocuklarda sık sinüzit enfeksiyonu oluşmaktadır. Geniz akıntısı, kuru öksürük. Başağrısı olabilir.